WNiP – to skrót od pojęcia „wartości niematerialne i prawne”, który oznacza wszelkie wartości, które nabyte zostają przez daną jednostkę. Wartości te zaliczane są do aktywów trwałych majątku, nadają się do gospodarczego wykorzystania, tym samym są przeznaczone do używania na potrzeby jednostki oraz mają przewidywidziany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok .
Co zaliczyć do WNiP?
Dla przykładu są to na przykład: autorskie prawa majątkowe, licencje i koncesje czy prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych itp oraz know-how. Dodatkowo do wartości niematerialnych i prawnych można zaliczyć nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych praw rozwojowych.
Czy WNiP można modernizować?
Niestety wartości niematerialnych i prawnych nie można ani ulepszać ani modernizować. W związku z czym należy pamiętać, że:
- dokonanie nakładów na już posiadaną WNIP w ramach wcześniej udzielonej licencji na program komputerowy, w związku z tym to wartość nabytej aktualizacji programu, niezależnie od wartości zakupu, zaliczamy bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów
- gdy wydatek wiąże się z nabyciem zupełnie nowej, odrębnej licencji w związku z aktualizacją programu komputerowego, będzie to oddzielna WNiP, którą należy poddać amortyzacji
Jak wyceniać wartość początkową WNiP?
Przy wycenie wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych należy – tak jak przy środkach trwałych – brać pod uwagę:
- w przypadku odpłatnego nabycia – cenę nabycia
- w przypadku nieodpłatnego przyjęcia (także darowizna) – aktualną cenę rynkową
- w przypadku nabycia w formie wkładu niepieniężnego – wartość tego składnika, zadeklarowana w umowie spółki, jednak wartość ta nie powinna być wyższa od jego wartości rynkowej.
Czy WNiP podlegają amortyzacji?
Wartości niematerialne i prawne podlegają amortyzacji. Stawki amortyzacyjne w ich przypadku nie są jednak ustalone odgórnie. Właściciel ma możliwość samodzielnego ustalenia stawki, musi jedynie wziąć pod uwagę okres amortyzacji, który nie może być krótszy niż:
- dla licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz dla praw autorskich – 24 miesiące
- dla licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i telewizyjnych – 24 miesiące, pod warunkiem że okres użytkowania wynikający z umowy nie jest krótszy
- dla poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych – 12 miesięcy
- dla pozostałych wartości niematerialnych i prawnych – 60 miesięcy.
Przy ustalaniu stawki amortyzacji należy pamiętać także, że wyboru dokonuje się wyłącznie raz, przed rozpoczęciem odpisów amortyzacyjnych, na cały okres amortyzacji i nie możliwości wprowadzania zmiany w jej trakcie.