Jako przedsiębiorca doskonale zdajesz sobie sprawę, że w życiu nie zawsze jest jak w filmie, w którym istnieje możliwość przewinięcia akcji. Gdyby taki przycisk funkcjonował w ludzkiej codzienności, być może byłoby łatwiej. Nie warto jednak gdybać, lepiej przewidywać.
By nie zostać zupełnie na lodzie w przypadku choroby, która uniemożliwia wykonywanie pracy i zarabianie pieniędzy, warto pomyśleć o opłacaniu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Komu i kiedy przyda się dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy?
W Polsce funkcjonują dwa rodzaje ubezpieczenia: społeczne i zdrowotne. W ramach tego pierwszego, obok świadczeń emerytalnych, rentowych i wypadkowych, istnieje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Jest to wariant, któremu podlegają osoby zatrudnione na umowę zlecenie, opiekunki do dzieci oraz duchowni, ale także osoby prowadzące działalność gospodarczą.
W przypadku przedsiębiorców jest to świadczenie dobrowolne. Jeśli jednak właściciel firmy zadeklaruje przystąpienie do tego świadczenia, po pewnym okresie jest objęty prawem do otrzymania zasiłków chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego oraz świadczeń rehabilitacyjnych.
Jak dokonać zgłoszenia?
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe obejmuje tylko tych przedsiębiorców, którzy obowiązkowo opłacają ubezpieczenia społeczne.
Wniosek o dołączenie do świadczenia można złożyć w dowolnym momencie prowadzenia działalności gospodarczej. Wystarczy zaznaczyć odpowiednią opcję na druku ZUS ZUA. Jest to możliwe nawet w pierwszym dniu funkcjonowania firmy. Ubezpieczenie działa od dnia złożenia wniosku.
Jeżeli zgłosisz w ZUS-ie chęć przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego tuż po rejestracji działalności gospodarczej i nie przekroczysz czasu 7 dni, ubezpieczeniem chorobowym będziesz objęty od daty powstania firmy. Jest to jedyna sytuacja, gdy dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zadziała szybciej, niż był złożony wniosek.
Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się przystąpić do ubezpieczenia chorobowego po dłuższym czasie od momentu otwarcia działalności, muszą najpierw wyrejestrować dotychczasowe ubezpieczenia. Czeka ich wypełnienie druku ZUS ZUA z kodem przyczyny wyrejestrowania 600, pod którym kryje się „inna przyczyna wyrejestrowania”. Następnie należy złożyć standardową deklarację ZUS ZUA z uwzględnieniem wszystkich ubezpieczeń.
Ile wynosi wysokość składki?
Najniższa składka ubezpieczenia chorobowego w 2018 roku wyniosła 65,31 zł. Kwota ta stanowi 2,45% podstawy wymiaru składki (czyli min. 60% średniego wynagrodzenia w skali roku). W 2019 roku jest to 70,05 zł.
Składką objęci są również przedsiębiorcy, którzy płacą preferencyjny ZUS. W 2018 roku jej wysokość wynosiła 15,44 zł. W 2019 roku jest to już 16,54 zł.
Wysokość zasiłku chorobowego – ile wynosi?
Aby obliczyć kwotę, jaką przedsiębiorca przebywający na zwolnieniu lekarskim otrzyma od ZUS, wystarczy roczną średnią składek ubezpieczonego pomniejszyć o wskaźnik 13,71%. Od powstałej kwoty ZUS potrąci jeszcze 18% z tytułu zaliczki na podatek dochodowy. W tej sytuacji wypłata zasiłku prezentuje się następująco:
- 80% wymiaru zasiłku za okres przebywania na zwolnieniu chorobowym,
- 70% w przypadku pobytu w szpitalu.
ZUS wypłaci 100% zasiłku w przypadku, gdy osoba ubezpieczona jest w ciąży, bądź niezdolność do pracy wynika z wypadku w drodze do lub z pracy.
Zasiłek chorobowy może trwać maksymalnie 182 dni. Czas ten jest wydłużony do 270 dni w przypadku zachorowania na gruźlicę bądź choroby przebytej w ciąży.
Jak wygląda wypłata zasiłku chorobowego?
ZUS wypłaci zasiłek chorobowy dopiero po 90 dniach od momentu zgłoszenia ubezpieczenia. Do tego okresu wlicza się ubezpieczenie, którym dana osoba była objęta w poprzedniej pracy.
Zasada ta nie obowiązuje w przypadku, gdy przerwa pomiędzy ubezpieczeniami była spowodowana przebywaniem na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym, odbywaniem służby wojskowej przez cywila, bądź przekroczyła 30 dni.
Kolejnym warunkiem wypłaty świadczenia przez ZUS jest terminowość w opłacaniu składek. W przypadku przekroczenia obligatoryjnego terminu ubezpieczenie wygasa, a prawo do zasiłku chorobowego jest wstrzymane na okres 3 miesięcy.
Jest jeden przypadek, w którym reguły te nie obowiązują. Zasada 90 dni nie dotyczy jedynie zasiłku macierzyńskiego, do którego kobieta w ciąży ma prawo niezależnie od czasu, w jakim zgłosiła chęć przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego.
Obniżenie podstawy składek przy zwolnieniu chorobowym – na czym to polega?
Jeżeli jesteś przedsiębiorcą na zasiłku chorobowym, możesz skorzystać z prawa do obniżenia podstawy składek na ubezpieczenia społeczne. Dotyczy to wyłącznie minimalnej wysokości zadeklarowanych składek i nie obejmuje składek zdrowotnych.
Przywilej ten daje możliwość redukcji opłat z tytułu ubezpieczenia proporcjonalnie do czasu, w jakim był pobierany zasiłek. Należy się jednak liczyć z tym, że obniżenie składek jest możliwe TYLKO w sytuacji, gdy otrzymujesz zasiłek z ZUS-u. Samo zwolnienie lekarskie nie wystarczy.
Świadczenie rehabilitacyjne – kiedy możesz się o nie ubiegać?
Gdy Twoje chorobowe przekroczy maksymalny okres, w którym ZUS wypłaca zasiłek, istnieje możliwość, że otrzymasz świadczenie rehabilitacyjne. ZUS decyduje się na taki krok w przypadku, gdy istnieje szansa odzyskania zdolności do pracy ubezpieczonego poprzez jego dalsze leczenie lub rehabilitację. Czas ten nie może być dłuższy niż rok.
Otrzymane kwoty to 90% podstawy zasiłku chorobowego przez 3 miesiące, 75% za pozostały czas trwania niezdolności, natomiast 100% w okresie ciąży. Jeżeli stan zdrowia po roku nie ulegnie zmianie, można ubiegać się o rentę.