Samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej sprawia, że w świetle prawa oraz z perspektywy innych podmiotów gospodarczych jesteś właścicielem danej firmy.
Wiąże się to oczywiście z pewnymi uprawnieniami, ale też zobowiązaniami, które ciążą na posiadaczu konkretnego przedsiębiorstwa. Prawa i obowiązki właściciela firmy właściwie nie podlegają żadnej dyskusji.
Można jednak zadać sobie pytanie, co w takim wypadku ze współwłaścicielem? Czym różni się jego status od statusu właściciela i co właściwie wiąże się z zajmowaniem tego stanowiska w przestrzeni firmowej?
Warto dowiedzieć się więcej na temat własności oraz współwłasności podmiotów gospodarczych.
Kim jest właściciel firmy?
Właścicielem firmy jest zawsze osoba, która zakłada ją oraz prowadzi, licząc się z określonymi konsekwencjami zarówno natury prawnej, jak i finansowej, za które odpowiada ona w największym stopniu. Do uznania danego podmiotu za właściciela firmy niezbędne jest prowadzenie przez niego własnego przedsiębiorstwa.
Właścicieli firm wpisuje się do specjalnego rejestru przedsiębiorców. Co istotne, właścicielem firmy niekoniecznie musi pozostawać osoba fizyczna, równie dobrze uprawnieniami tymi może dysponować także osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej.
Właścicieli firmy niekiedy utożsamia się z przedsiębiorcami, którzy we własnym imieniu podejmują się działalności związanej z wytwarzaniem różnych dóbr lub świadczeniem konkretnych usług na rzecz osób prywatnych albo firm.
W małych firmach właściciel zazwyczaj pełni również funkcję zarządzającego oraz pracownika, w przypadku większych podmiotów jednak wystarczy, aby powierzył on te role innym osobom, czuwając nad respektowaniem ogólnie przyjętych zasad.
Definicja współwłasności
Główna istota współwłasności sprowadza się do tego, że dany obiekt – w tym wypadku przedsiębiorstwo – należy w sposób niepodzielny do wszystkich osób będących współwłaścicielami. Oznacza to, że każdy współwłaściciel może dysponować całą rzeczą, a nie tylko jej częścią.
W polskim prawie wyodrębnia się współwłasność łączną oraz w częściach ułamkowych.
Pierwszy z wymienionych przypadków dotyczy braku wyróżniania odrębnych udziałów, jest to stosunek prawny wynikający zawsze z innego stosunku prawnego, z którym pozostaje w ścisłej łączności. Natomiast współwłasność w częściach ułamkowych oznacza przysługiwanie każdemu ze współwłaścicieli prawa do określonego udziału w własności.
Współwłaściciel w działalności gospodarczej
W firmach prowadzonych jako jednoosobowa działalność gospodarcza nie ma możliwości dopisania innej osoby jako współwłaściciela danego przedsiębiorstwa.Jeśli pragnie się prowadzić wspólną działalność gospodarczą z innymi osobami, należy bezwzględnie założyć spółkę.
Jednoosobową firmę można przekształcić pod względem gospodarczym w oparciu o trzy sposoby postępowania.
Pierwsza z nich odnosi się do wniesienia firmy do spółki jawnej na skutek tak zwanego aportu. Jest to bardzo korzystne rozwiązanie, ponieważ dzięki niemu można w zupełnie legalny sposób uniknąć konieczności opłacenia podatku VAT od wykonanego spisu z natury. Forma ta pozwala również na odliczenie naliczonego podatku przysługującego wspólnikowi jeszcze przed wejściem w daną spółkę. W tym wypadku możliwe jest kontynuowanie działalności firmy, jednak przy uwzględnieniu jej zmienionej formy prawnej. Możliwe jest ponadto zlikwidowanie działalności gospodarczej oraz późniejsze wykorzystanie środków pieniężnych na utworzenie nowej spółki lub stanie się wspólnikiem w już istniejącej spółce osobowej. Trzeba jednak o tym fakcie poinformować odpowiednie organy, czyli wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, naczelnika urzędu skarbowego. Następnie trzeba ustalić wysokość dochodu z tytułu działalności firmowej, który podlega późniejszemu opodatkowaniu. Trzeba także sporządzić remanent na dzień likwidacji firmy, wyrejestrować REGON oraz zrezygnować z opłacania składek ZUS-owskich. Dopiero później można założyć spółkę poprzez sporządzenie jej umowy, zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych, zgłoszenie spółki do Krajowego Rejestru Sądowego oraz złożenie wniosku o NIP i REGON dla spółki.
Przedsiębiorstwo można również sprzedać innej spółce osobowej – w takim wypadku wszelkie składniki majątkowe firmy przechodzą na spółkę. Taka sprzedaż musi zostać potwierdzona notarialnie. Osoba sprzedająca firmę może wejść do spółki poprzez wniesienie wkładu własnego pochodzącego z pieniędzy ze sprzedaży firmy. Trzeba wtedy jednak zmienić umowę spółki, zadbawszy także o wprowadzenie stosownych zmian w zapisach zawartych w Krajowym Rejestrze Sądowym. Po wyrejestrowaniu firmy nie trzeba już opłacać podatku dochodowego, a także VAT od końcowych remanentów.
Rodzaje spółek
Zazwyczaj w wypadku przekształceń zakłada się spółki osobowe, na przykład spółkę jawną i cywilną. Niezależnie od przychodów można w takim wypadku płacić małe stawki ZUS-u. Jeśli chodzi o formę opodatkowania, warto zdecydować się na ryczałt.