Wejście Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku znacznie zmieniło sytuację gospodarczą naszego kraju. Na polski rynek weszły nowe zagraniczne podmioty gospodarcze. Pojawili się również pracownicy pochodzący z innych krajów.
W związku z tym powstał także problem zasad opodatkowywania osób pochodzących z zagranicy, które są zatrudniane przez polskie firmy, a także zagraniczne korporacje funkcjonujące na obszarze Polski. Dowiedz się zatem, w jaki sposób nalicza się podatek od cudzoziemców mieszkających i pracujących w Polsce w różnych branżach i gałęziach przemysłowych.
Ogólne zasady opodatkowywania osób zagranicznych na terenie Polski
W przypadku osób zatrudnianych przez polskie firmy, to właśnie na nich spoczywa obowiązek płacenia zaliczek w trakcie roku.
Nieco inaczej sytuacja ma się natomiast w przypadku uzyskiwania dochodów od zagranicznych pracodawców, którzy nie są płatnikami podatków w Polsce, w tej sytuacji bowiem podatnik pochodzący z innego kraju musi na własną rękę rozliczyć się z urzędem skarbowym oraz regularnie wpłacać zaliczki na podatek dochodowy w ciągu roku. Podstawą wyliczania wysokości tych zaliczek jest zawsze stawka podatkowa 18%, niezależnie od tego, jak wysokie dochody uzyskała dana osoba w ciągu roku.
Z zeznań podatkowych niekiedy wynikają niedopłaty powstałe na skutek różnic pomiędzy podatkiem wyliczonym zgodnie ze skalą podatkową, a także zaliczkami uiszczanymi co miesiąc lub co kwartał. Termin na realizację takich niedopłat upływa zawsze 30 kwietnia następnego roku po danym roku podatkowym. Jeśli jednak dana osoba nie chce opłacać zbyt dużych niedopłat podatku wyliczonego w rocznym rozliczeniu, może zdecydować się na stawkę 32%.
Rezydencja podatkowa
Rezydencję podatkową niekiedy określa się też mianem domicylu podatkowego. Pod pojęciem tym rozumie się ustalone w przepisach międzynarodowych stałe miejsce uiszczania przez daną osobę zobowiązań finansowych względem państwa. Za jego pomocą wskazuje się, kto podlega opodatkowaniu na terenie danego kraju oraz w jakim zakresie obowiązuje go to opodatkowanie.
Co ważne, w polskim prawie nie wspomina się raczej o rezydencji podatkowej jako takiej, ale o ograniczonym lub nieograniczonym obowiązku podatkowym. O rezydencji podatkowej osób fizycznych w danym kraju przesądza istnienie w nim ośrodka interesów życiowych danej osoby, przy czym chodzi tutaj zarówno o interesy osobiste, jak i gospodarcze. Zwykle przy ustalaniu tych czynników bierze się pod uwagę fakt posiadania najbliższej rodziny w Polsce przez podatnika, a także wykazywaną przez niego na terenie naszego kraju aktywność kulturalną, społeczną i obywatelską. Centrum interesów gospodarczych natomiast określa się w oparciu o miejsce pochodzenia największej części dochodów osoby fizycznej.
Podwójne opodatkowanie i łamanie rezydencji podatkowej
Może się zdarzyć, że jedna osoba będzie rezydentem podatkowym w dwóch krajach. Dotyczy to przede wszystkim tych jednostek, które mieszkają w jednym kraju, a w drugim przebywają w celach służbowych co najmniej przez pół roku. Aby uniknąć podwójnego opodatkowania, trzeba odwołać się do odpowiedniej umowy międzynarodowej regulującej te kwestie. To właśnie na jej podstawie ustala się ostateczną rezydencję podatnika. Jeśli podatnik w ciągu roku zmieni miejsce zamieszkania lub centrum swoich interesów życiowych, rezydencja podatkowa ulegnie złamaniu. W takim wypadku bardzo istotne jest, aby zdobyć certyfikat rezydencji podatkowej, który pozwoli administracji zagranicznej potwierdzić domicyl danej osoby, zaświadczając tym samym o niezaleganiu przez nią ze spłatą podatku.
Rozstrzygająca moc umowy międzynarodowej
Cudzoziemcy posiadający status polskich rezydentów podatkowych podlegają standardowym przepisom dotyczącym opodatkowania w Polsce.
Według ustawy o PIT pochodzące z pracy w Polsce dochody osób zagranicznych podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu uznawane są za wywodzące się z polskiego źródła, nawet wówczas, gdy pracodawcą jest zagraniczna firma. Jeśli natomiast sprawa dotyczy nie rezydentów, z uwagi na fakt domagania się przez kraj rezydencji opłacenia podatków od tej osoby, o jej faktycznych zobowiązaniach podatkowych decydują przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a wspomnianym krajem rezydencji. Zawsze w takiej sytuacji trzeba odwoływać się do regulacji prawnych, zawartych w tej umowie.
Warto jednak mieć świadomość, że w większości wypadków przepisy te wskazują, że osoby, które mają status rezydenta innego kraju, jeśli uzyskały wynagrodzenie za pracę wykonywaną na terytorium Polski, powinny opłacić stosowny podatek w naszym kraju. Istnieją jednak pewne wyłączenia od tej zasady. Chodzi tutaj głównie o sytuacje, gdy liczba dni, które w danym roku spędził pracownik w Polsce, nie przekraczała 183, a także fakt wypłacania wynagrodzeń przez firmę, która nie posiada w Polsce siedziby lub miejsca zamieszkania, lub też wynagrodzenie nie zostało wypłacone przez zagraniczny zakład funkcjonujący w Polsce.