W danym roku pracodawcy mają możliwość przeprowadzania kontroli nad pracownikiem, który znajduje się na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby lub sprawowania opieki nad chorym dzieckiem (lub członkiem rodziny).
Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli przede wszystkim dlatego, że to oni wypłacają z własnych środków wynagrodzenie za czas choroby pracownika (również innym ubezpieczonym, np. zleceniobiorcom), który przebywa właśnie na zwolnieniu wg art. 92 Kodeksu Pracy.
UWAGA! Pracodawcy którzy wypłacają wyżej wspomniane wynagrodzenie to pracodawcy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Pracodawca, który zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych, występuje o przeprowadzenie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy, za które pracownikom przysługują zasiłki chorobowe i opiekuńcze albo świadczenie rehabilitacyjne, do oddziału ZUS, który wypłaca te zasiłki jego pracownikom.
Kontrola może być wykonana przez inną osobę…
oznacza to, że pracodawca, który jest uprawniony do przeprowadzenia kontroli nad pracownikiem przebywającym na zwolnieniu lekarskim może przeprowadzić ją sam albo zlecić ją innej osobie, czyli na przykład innemu pracownikowi. Osoba (inny pracownik, czy nawet zewnętrzny podmiot), która ma wykonać tę kontrole za pracodawce musi posiadać imienne upoważnienie od pracodawcy według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia z dnia 27 lipca 1999 r. Upoważnienie jest ważne łącznie z legitymacją pracowniczą albo dokumentem tożsamości, których numery powinny być podane w upoważnieniu.
Kontrole przeprowadza pracodawca w terminie…
Dzięki przeprowadzonej kontroli…
pracodawca może sprawdzić czy pracownik nie wykonuje innej dodatkowej pracy na zwolnieniu lekarskim lub czy nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem, np. w tym czasie wyjechał na wakacje za granicę, a chorobę tylko udaje.
Jeżeli nie jest to zwolnienie lekarskie z powodu choroby, a sprawowanie opieki nad osobą chorą w domu (dziecko lub inny członek rodziny), to pracodawca może sprawdzić, czy faktycznie tylko ten pracownik znajduje się w domostwie i tylko on może sprawować daną opiekę, czy może mógł ją wykonać ktoś inny z rodziny, który również znajduje się w domostwie pracownika – jednakże nie dotyczy to opieki nad dzieckiem w wieku do 2 lat.
Jeżeli pracownika przebywającego na zwolnieniu nie ma w domu…
Jeżeli pracownik wykorzystuje zwolnienie w innym celu…
dla przykładu wykonuje inną pracę zarobkową lub wykorzystuje je w innym celu i pracodawca ma na to dowód uzyskany po kontroli pracownika, musi sporządzić protokół według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia z dnia 27 lipca 1999 r. Protokół zawiera ustalenia dokonane podczas kontroli, w tym opis, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Osoba kontrolowana może wnieść uwagi do protokołu. Ustalenia kontroli zawarte w protokole kontroli, są podstawą do niewypłacenia pracownikowi zasiłku.
Wątpliwości pracodawcy, czy pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem i czy w związku z tym ma prawo do zasiłku, rozstrzyga ZUS na wniosek pracodawcy. Jeżeli jest taka potrzeba, ZUS zasięga opinii lekarza orzecznika ZUS.
Decyzje w sprawie uprawnień do zasiłku wydaje ZUS. Jeżeli kontrolę przeprowadzał pracodawca, ZUS wydaje decyzję na jego wniosek lub na wniosek pracownika. Od decyzji przysługuje odwołanie do sądu. Odwołanie to można złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Na złożenie odwołania przysługuje miesiąc od dnia otrzymania decyzji.