Środki trwałe niekiedy ulegają ulepszeniu. Pod tym pojęciem z reguły kryje się przebudowa określonego składnika majątku, jego rozbudowa, modernizacja, adaptacja lub rekonstrukcja. Obowiązująca obecnie ustawa o PIT wskazuje jasno, co należy zrobić w sytuacji ulepszenia środka trwałego, jeśli chodzi o dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Trzeba mieć świadomość, że wydatki ponoszone na wspomniane ulepszenie środka trwałego nie zaliczają się do kosztów uzyskiwania przychodów. Dochodzi tutaj do stopniowego obciążenia kosztów podatkowych dzięki realizowanej co miesiąc amortyzacji. Suma ulepszenia środka trwałego zostaje powiększona o początkową wartość konkretnego składnika majątku.
Amortyzacja i ulepszenie środka trwałego
Reguły amortyzacji konkretnego środka trwałego zasadniczo nie ulegają jakimś znaczącym przemianom pod wpływem ulepszenia środka trwałego. Trzeba jednak pamiętać o tym, że w takim wypadku należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych, biorąc pod uwagę początkową wartość danego środka trwałego powiększoną o rozpatrywaną całościowo kwotę wydatków poniesionych na ulepszenie tego środka. Natomiast stosowanie wcześniej wykorzystywanych metod – degresywnej oraz liniowej – nie ulega większym zmianom we wspomnianym przypadku. Trzeba jednak wziąć pod uwagę konieczność stosowania wybranej wcześniej metody amortyzacji aż do momentu dokonania pełnej amortyzacji danego środka. Nawet jeśli wspomniany środek trwały uległ ulepszeniu, nie pociąga to za sobą konieczności ponownego rozpoczęcia amortyzacji lub zmiany wykorzystywanej dotychczas metody w tym zakresie.
Amortyzacja liniowa i zwiększenie wartości środka trwałego
Dotychczasowa amortyzacja środka trwałego przy wykorzystaniu metody liniowej nie zmienia się nawet po ulepszeniu tego środka, a co za tym idzie, także zwiększeniu jego wartości. Koszty ulepszenia dodaje się do wartości początkowej danego środka. Zwiększenie odpisu amortyzacyjnego uwzględnia się w miesiącu, który następuje bezpośrednio po miesiącu, w którym zostało dokonane wspomniane ulepszenie. A zatem na przykład ulepszenie środka trwałego w maju, sprawia, że odpisy amortyzacyjne w swoim zwiększonym wymiarze nalicza się od czerwca.
Amortyzacja degresywna i zwiększenie wartości środka trwałego
Trochę inne zasady panują przy amortyzowaniu środków trwałych za pomocą metody degresywnej. W takim przypadku odpisów amortyzacyjnych od całokształtu początkowej wartości danego składnika majątku dokonuje się jedynie w pierwszym roku amortyzacji. W kolejnych latach amortyzację również liczy się od ustalonej wcześniej na początek lat jej wykorzystywania początkowej wartości, która jednak ulega pomniejszeniu o kwotę dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych. Jeśli odpis amortyzacyjny ustalony za pomocą metody degresywnej w następnym roku będzie oscylował na niższym poziomie w porównaniu do odpisu amortyzacyjnego dokonanego metodą liniową, wówczas przyjmuje się zasadę przejścia od początku tego roku na metodę amortyzacji liniowej. Odnosi się to również do ulepszenia środków trwałych. A zatem, jeśli do ulepszenia środków trwałych doszło jeszcze w pierwszym roku amortyzacji, w takim wypadku już w tym samym roku można powiększyć wartość początkową o koszty ulepszenia. Z kolei, jeśli do ulepszenia środka trwałego dojdzie w następnych latach, w takim wypadku wartość danego składnika majątku wzrasta dopiero w kolejnym roku następującym po roku, w którym dokonano konkretnego ulepszenia.
Amortyzacja wcześniej zamortyzowanych środków
W przypadku środków trwałych, których amortyzację już zakończono, jeśli doszło do ich ulepszenia, należy na nowo rozpocząć amortyzację, biorąc jednak pod uwagę tylko wartość poniesionych na modernizację danego środka kosztów. Nie można jednak w takim wypadku zmieniać metody dokonywania amortyzacji, trzeba wykorzystać tą, która była używana wcześniej, przy pierwszej amortyzacji danego środka. Uwzględniając jednak fakt, że niezależnie od wybranej metody (degresywnej czy liniowej) ostatecznie amortyzację kończy się metodą liniową, ponowne rozpoczęcie czynności amortyzacyjnych po ulepszeniu środka trwałego, bazuje właśnie na metodzie liniowej. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zatem w miesiącu, który nastąpił po upływie miesiąca, w którym dokonano modernizacji danego środka.
O czym należy pamiętać?
Warto mieć świadomość, że za faktycznie ulepszone środki trwałe uznaje się takie środki, na których przebudowę, rozbudowę, modernizację lub modyfikację bądź adaptację wydano w danym roku podatkowym kwotę przekraczającą 3500 zł. Wydatki te muszą doprowadzić również do wzrostu wartości użytkowej w relacji do wartości z dnia przejęcia do używania danych środków trwałych. Wartości te mierzy się głównie przy uwzględnieniu zdolności twórczej, okresu użytkowania, jakości produktów wytwarzanych dzięki ulepszonym środkom trwałym, a także faktycznymi kosztami eksploatacyjnymi z tego wynikającymi. Ulepszenie środka trwałego prowadzi do wydłużenia okresu amortyzacji.