.jpg)
Każde przedsiębiorstwo posiada swój majątek, który składa się z nieruchomości i ruchomości. Jednakże oprócz nich, firma posiada także inne zasoby – niematerialne, takie jak know-how, nazywane inaczej zebranym doświadczeniem w danej dziedzinie.
Co kryje się pod pojęciem “know-how”?
Know-how, nie widnieje w żadnym polskim prawie, ale wzmianka o nim znajduje się w przepisach podatkowych – ust. o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 5a ust. 34 lit. C. W wyżej wymienionym artykule know-how definiuje się jako: „udokumentowaną wiedzę (informację) nadającą się do wykorzystania w działalności przemysłowej, naukowej lub handlowej.” Natomiast w tej samej ustawie ale w art. 29 ust. 1 pkt 1 definiuje się jako: „całość informacji związana ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej.”
Podsumowując, know-how oznacza ono wiedzę techniczną i pozatechniczną (handlową, administracyjną, organizacyjną, finansową), przydatną do wykonywania konkretnego rodzaju działalności gospodarczej. W skrócie mówiąc, jest to cały zbiór zdobytych doświadczeń, praktyk czy procedur, jakie przedsiębiorca zdobył w trakcie prowadzenia działalności.
Główną cechą know-how jest to, że wpływa ono na sposób wykonywania usługi lub produkcji towaru, odróżniając je od towarów i usług konkurencyjnych firm.
Skąd wiemy, że zdobyte doświadczenie to już know-how?
Do określenia swojej zdobytej wiedzy i podporządkowania jej pod pojęcie know-how, wystarczy upewnienie się, że spełnia ona podstawowe cechy zamieszczone poniżej:
niejawność – dane nie są powszechnie znane, nie można zdobyć ich z łatwo dostępnych źródeł, istotność dla procesu produkcji lub wykonywania usługi – wiedza, określana przez przedsiębiorcę jako know-how, jest niezbędna i w znaczący sposób odróżnia jego towar lub usługę od tych wykonywanych przez konkurencyjne firmy, zidentyfikowanie – know-how musi być w czytelny sposób zredagowane, dokładnie opisane i wyodrębnione jako informacje ważne i niejawne.
Jakie są przykładowe know-how?
Za przykład know-how można podać między innymi:
- bazy danych, w tym bazy klientów,
- receptury i przepisy,
- strategie i przewidywania,
- system archiwizacji danych,
- procedury związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem.
Czy zdobyte know-how można uchronić prawnie?
Przedsiębiorca nie może opatentować swojego zdobytego know-how, ponieważ nie jest to żaden odkrywczy element, a jedynie informacja jaką dany rzedsiębiorca zdobył i wypracował przez lata doświadczeń i która jest mu niezbędnie potrzebna do prowadzenia i utrzymania firmy na poziomie. Jednakże nie oznacza to, że przedsiębiorca nie może uchronić go w inny sposób. W polskim prawie widnieje zapis zamieszczony w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:
Art. 11.1: „Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.”
Z powyższego przepisu wynika, iż wszelkie ujawnienie know-how bez zgody przedsiębiorcy traktowane jest przez polski system prawny jako czyn nieuczciwej konkurencji.
Dodatkowo ten sam artykuł określa również odpowiedzialność karną za załamanie tajemnicy przedsiębiorstwa:
Art. 23. „1. Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” 2. Tej samej karze podlega, kto, uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej.”
Powyższe zapisy, nie określają jednak końca środków prawnych, jakie są możliwe dla korzyści przedsiębiorcy. Jeżeli know-how przedsiębiorcy zostało ujawnione wbrew prawu, ważne są okoliczności dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli będą bardzo dotkliwe – sąd może nakazać naprawienie szkody, a także może wprowadzić zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu lub zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Dodatkowo przedsiębiorca może dochodzić odszkodowania przed sądem cywilnym na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego. Przepis ten nakazuje naprawienie wyrządzonej szkody, jeśli więc przedsiębiorca poniósł w konsekwencji ujawnienia know-how duże straty, suma odszkodowania, które będzie zmuszony wypłacić pozwany, może być wysoka.
