W każdym przedsiębiorstwie jednym z najważniejszych aspektów funkcjonowania jest księgowość. Kwestie finansowe zwykle stanowią aspekt – być albo nie być firmy na przepełnionym konkurencją rynku. Zatrudnianie odpowiednio wykwalifikowanego księgowego lub też powierzenie tych spraw kompetentnej firmie zewnętrznej wydaje się absolutną koniecznością.
Tutaj jednak pojawia się zasadnicze pytanie, kim właściwie jest biegły rewident? Jaką rolę odgrywa w przedsiębiorstwie?
Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z potrzeby znalezienia odpowiedniej osoby, która dzięki swemu wykształceniu oraz doświadczeniu zawodowemu mogłaby z powodzeniem pełnić funkcję biegłego rewidenta.
Kto to jest biegły rewident?
Mianem biegłego rewidenta określa się osobę wyposażoną w odpowiednie kompetencje upoważniające ją do przeprowadzania szczegółowych analiz dotyczących sprawozdań finansowych. Rewident, zwany też niekiedy audytorem, ma prawo do realizowania rozmaitych czynności związanych z rewizją finansową.
Do uzyskania praw do tego zawodu niezbędne jest jednak spełnienie kilku podstawowych warunków. Przede wszystkim powinien on mieć prawo do pełnego korzystania z praw o charakterze publicznym, dysponując także pełną zdolnością do czynności prawnych. Oprócz tego, względem danej osoby należy mieć pewność co do tego, że będzie ona odpowiednio wykonywała swoje obowiązki służbowe, czego rękojmię ma stanowić prawy charakter wraz z właściwym dotychczasowym postępowaniem.
Zaleca się, aby osoba taka dysponowała wykształceniem wyższym zdobytym w Polsce lub za granicą, pod warunkiem ukończenia równoległego kierunku studiów; musi ona także biegle znać język polski, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Oprócz tego powinna ona odbyć trwającą co najmniej trzy lata praktykę na terenie Polski, z czego co najmniej dwa lata winno zostać poświęcone na zrealizowanie dwuletniej aplikacji pod kontrolą biegłego rewidenta. Od kandydata na to stanowisko oczekuje się ponadto zdania egzaminu oraz otrzymania dyplomu uprawniającego do przejęcia obowiązków biegłego rewidenta w środowisku firmowym.
Przyjmowanie do zawodu
Gdy kandydat zaliczy wszelkie egzaminy oraz odbędzie aplikację, przystępuje do ustnego egzaminu dyplomowego, którego tematyka w głównej mierze koncentruje się na problemach, z którymi mierzyła się dana osoba w trakcie odbywanej aplikacji.
Niekiedy jednak w określonych prawem przypadkach można zwolnić daną osobę z konieczności zdawania wspomnianego egzaminu dyplomowego. Takie prawo posiada Komisja Egzaminacyjna, w której zasiada 15 biegłych rewidentów.
Formalnie prawo do wykonywania zawodu biegłego rewidenta przysługuje osobie, która złożyła ślubowanie oraz została wpisana do rejestru biegłych rewidentów. Dotyczy to zarówno polskich obywateli, jak i cudzoziemców dysponujących odpowiednimi kwalifikacjami, z zastrzeżeniem posiadania przez nich uhonorowania w krajach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Osoby te muszą jednak zdać egzamin w języku polskim dotyczący prawa gospodarczego.
Lista biegłych rewidentów
W rejestrach zawiera się odpowiednie dane audytorów. Chodzi tutaj głównie o ich imiona i nazwiska, daty urodzenia, adres zamieszkania, numer dyplomu oraz obywatelstwo.
Do skreślania z rejestru biegłych rewidentów uprawniona jest krajowa rada. Dzieje się to zazwyczaj w przypadku śmierci danej osoby, jej wystąpienia z samorządu oraz wydalenia na mocy prawomocnego wyroku sądowego.
Wykonywanie zawodu biegłego rewidenta
Biegli rewidenci mogą wykonywać swoje obowiązki lub w ramach własnej działalności gospodarczej albo jako pracownicy danych firm, lub wspólnicy w spółkach partnerskich, jawnych lub komandytowych. Mogą oni zawierać również umowy cywilnoprawne z podmiotami, gdzie przeprowadzają kontrolę sprawozdań finansowych.
Przy wykonywaniu swoich obowiązków rewident powinien upewnić się co do posiadania odpowiednich kompetencji do przeprowadzenia konkretnego badania. Musi on także podpisać pismo o niezależności osobistej oraz finansowej względem kontrolowanego podmiotu gospodarczego. Później zaznajamia się on ze sposobem prowadzenia danej firmy oraz z jej księgami rozrachunkowymi. Później dochodzi natomiast do wydania stosownych opinii co do faktycznej zdolności firmy do dalszego funkcjonowania.
Oprócz tego, biegli rewidenci mogą także prowadzić działalność doradczą w kwestiach finansowych. Oczekuje się od nich jednak ciągłego poszerzania swej wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych poprzez udział w różnego rodzaju kursach i szkoleniach.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Jeśli audytor wykonuje swoje obowiązki niezgodnie z obowiązującą etyką zawodową, grożą mu za to określone konsekwencje karne. Zwykle przybierają one postać upomnienia, nagany lub kary pieniężnej w określonej wysokości, czasem jednak zapada decyzja o czasowym zawieszeniu danej osoby w jej obowiązkach służbowych (trwa od roku do trzech lat) lub zupełnym wydaleniu z samorządu, które powinno trwać co najmniej przez pięć lat, a czasem nawet dłużej.